Соңғы жылдары Қазақстанда азаматтардың еңбек құқықтарын қорғауды күшейтуге бағытталған елеулі шаралар жүзеге асырылуда. Мемлекет Конституциямен және халықаралық шарттармен кепілдік берілген әділ еңбек жағдайларын қамтамасыз ету жөніндегі өз міндеттемелерін орындауды жалғастыруда.
Бірқатар маңызды құжаттар еңбек нарығын дамытудың 2024 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы, 2024 – 2030 жылдарға арналған «Қауіпсіз еңбек» тұжырымдамасы қабылданды. Үкімет пен жұмыс берушілер бірлестіктері мен кәсіподақтар арасында 2024 – 2026 жылдарға арналған Бас келісімге қол қойылды.
Негізгі жаңалықтардың бірі Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі жанынан Мемлекеттік еңбек инспекциясы жөніндегі комитеттің құрылуы болды. Еңбек инспекциясын жергілікті атқарушы органдардан орталық органға беру еңбек заңнамасының сақталуына бақылауды күшейтуге мүмкіндік берді.
Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл институты еңбек қатынастарында әділеттілікті қалпына келтіруге қолдау көрсете отырып, азаматтардың еңбек құқықтарын қорғауға белсенді ықпал етуді жалғастыруда.
Сондай-ақ оқыңыз
2024 жылы ұлттық құқық қорғау мекемесіне еңбек құқықтарының бұзылуына (жұмыстан заңсыз босату, жалақыны кешіктіру немесе төлемеу, жұмыс берушілердің еңбек жағдайын бұзу) қатысты 265 шағым түсті. Оның ішінде 34 өтініш қанағаттандырылып, 193 іс бойынша түсініктемелер берілді, 38 арыз-шағым құзырлы органдарға жолданды.
Барлық өтініштер бойынша тиісті тексерулер жүргізіліп, бірқатар жағдайларда арызданушылардың құқықтарын қорғауға көмек көрсетуге мүмкіндік туды.
Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің қызметі халықтың осал топтарына ерекше назар аудара отырып, барлық азаматтардың еңбек құқықтарын қорғауға бағытталған. Біздің күш-жігеріміз жұмысқа орналасуда тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етуге, жұмысқа орналасуда кемсітушілікке жол бермеуге және мүгедектердің еңбек өміріне толық қатысуы үшін жағдай жасауға бағытталған.
Осылайша, жергілікті атқарушы органмен бірлесе отырып, мүгедектерді оңалту орталығына мүмкіндігі шектеулі жанның жұмысқа орналасуына көмек көрсетуге мүмкіндік туды.
Жалпы, халықтың құқықтық санасының айтарлықтай жоғарылағанын атап өтуге болады. Азаматтардың өз құқықтарын қорғау үшін сотқа, басқа да органдарға жүгінуінің артуы қоғамның құқықтық мәдениетіндегі оң өзгерістерді көрсетеді.
Уәкіл институты еңбек құқықтарын қорғау тетіктерін күшейтуді жалғастырады. Біз мемлекеттік органдардың, құқық қорғау ұйымдарының және азаматтық қоғамның бірлескен күш-жігері Қазақстанда еңбек қатынастарының әділ және қауіпсіз жүйесін жасайтынына сенімдіміз.
Аманжол КАРИМОВ, Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің Ұлытау облысы бойынша өкілі.
