Кеңестік кезеңде-ақ төрткүл дүниеге танылған Жезқазған мыс қорыту зауыты нарықтық қатынастар үстемдік құрған әлемдік экономика айдынында да еркін көсіліп келеді. Онда таразының басындай теңселген мыс бағасының тұрақсыздығы мен жаһанға жәйсіз тиген індеттің ылаңына темірдей төзімі мен тағылымды тәжірибесін, қажымас қайратын қарсы қойған металлургтер тынымсыз тер төгуде. Олар қалыптасқан еңбек дәстүріне ешқашан дақ түсіріп көрген емес.
Кенші жөнелткен жентек-жентек кенді баптаған байытушының құнарлы концентратынан мәрт мінезді металлург шақпақ мыс шығарады. Саф алтындай сары мыстың, түсінікті тілмен түйіндегенде, түпкі өнімнің тұсауы кесілетін тұс – электролиздеу цехы. Біз тілге тиек еткелі отырған бірлігі бекем бригада өндірістің осы буынында еңбек етеді. Басшылық тізгіні былтырдан бері 17 жыл осы салада тер төгіп келе жатқан Думан Әбішевтің қолында.
Бүгінде төрт звеноға бөлініп, үш ауысыммен жұмыс істейтін бригадада 70 адам еңбек етеді. Ортақ мақсатқа жұмылған жігіттер ай сайын өндірістік тапсырмасын ойдағыдай орындап келеді. Ең бастысы – бригаданың бірлігі бекем. Соның арқасында Көрік Қойман, Аққанат Мейрамбаев, Ғабиден Кіндікбаев, Дарқан Байтоқанов, Руслан Бұқарбаев, Елдос Оразалы сияқты жас жігіттер кәсіпорын табалдырығын аттағанына 4-5 жыл өткеніне қарамастан мыс электролиздеу үдерісін еркін меңгеріп алған.
Цехта шақпақ мыстың сапасын арттыруға бағытталған электролит температурасын реттейтін және оның құрамындағы белсенді затты бақылайтын автоматтандырылған желі өндіріске енгізілген. Тегі темірдің түбі тозатыны түсінікті. Оның үстіне өндірістегі технологияның табандап тұрып қалмай, жетілдіріліп отыратыны тағы мәлім. Демек, уақыт талабына сай заманауи жүйелі жаңғыру – табиғи заңдылық. Металлургтердің де мақсаты – өндірісті жаңғырту жолымен жаңа жетістікке жету.
– Біз сапалы өнім шығаруды басты назарда ұстаймыз. Өйткені, онсыз талғамы тегеуірінді тапсырыс берушінің талабын қанағаттандыру қиын. Сондықтан, катод мысының құрамындағы қоспа мөлшерін еуропалық стандарт деңгейінде ұстауға ұмтыламыз. Ол үшін әр қадамды ойлап аттаған абзал. Сонда ғана сапасы төрт тоғыздықпен таңбаланатын мысты тұтынушыға жөнелтесің, – дейді білікті бригадир.
Цехтың дәл іргесінде дайын өнімдер қоймасы қоныс тепкен. Оның ұйымшыл ұжымы электролизшілердің илеуінен өткен катод мысын талапқа сай қалыпқа келтіріп, тұтынушыларға жөнелтуге дайындайды. Кез-келген ортаның арқасүйер ақылшысы – мамандығының майын ішкен майталмандар. Саналы ғұмырын қызығынан қиындығы басым мамандыққа арнап, ыстық ықыласқа бөленген ондай өрен мұнда жеткілікті. Мәселен, өндірістік шеберлер Айдар Бөкейханов пен Руслан Садық солардың сапынан берік орын алған. Алғашқыда қойма табдырығын қобалжыған қобалжыған көңілмен имене аттаған олар бүгінде бір ұжымның бетке ұстары.
Зауыт ұжымы шуақты шақты да, қиын кезеңді де көрді. Дағдарыстың дүрбелеңін үздіксіз ізденіспен жеңді. Ілгері ұмтылды, жетістікке жігерленді. Жарты ғасырлық жылнамасында даңқты дәстүрі қалыптасты, мызғымас металлург әулеті, озат өндірісші шоғыры өсіп шықты. Солардың бел ортасында бірлігі бекем бригада келеді.
Әлібек ӘБДІРАШ.
Суреттерді түсірген автор.
