«Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС Сапаны дамыту департаментінің жобалау тобы (бұдан әрі – ПжКОЖК) мен «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС кеніштерінде персонал мен көлікті орналастыру жүйесін көбейту» жобасы іске асырылуда және «№67 шахтада тау-кен өндірісін басқару жүйесін енгізу» (бұдан әрі – 67 шахтада ТӨБЖЕ) пилоттық жобасы аяқталды.
Персоналды және көлікті позициялау жүйесін енгізу заңнамалық талаптарды («Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары» № 54 тармағы бойынша байқау, апаттар туралы хабарлау, кеніштерде персоналды позициялау және іздеу жүйесінің болуы қажеттігі регламенттеледі) орындау мақсатында 2017-2018 жылдар аралығында басталды және 2019 жылы «Батыс» кенішінің № 67 шахтасында сәтті аяқталды. Персоналды және көлікті орналастыру жүйесінің техникалық шешімдері «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС кеніштерінде 2013-2017 жылдар аралығында енгізілген қолданыстағы жерасты радиобайланыс инфрақұрылымының негізінде құрылады. 2021 жылы «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС басшылығы «Жомарт», Шығыс Жезқазған, Оңтүстік Жезқазған, «Батыс», «Нұрқазған», «Абыз», «Саяқ», «Шатыркөл» кеніштерінде және «Шығыс Сары-Оба» шахтасында жобаны тираждау туралы шешім қабылдады. «ПжКОЖК» жобасын іске асыру шеңберінде «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС жобалау тобы, цифрландыру қызметі және «МРС-К» ЖШС және «AGtech» ЖШС мердігерлік ұйымы мамандарының күш-жігерімен шахталар мен кеніштердің тау-кен қазбалары цифрландырылды, «online» режимінде персонал мен көліктің орналасқан жерін анықтауға мүмкіндік беретін цифрлық технологиялар енгізілді, шахтаның барлық қызметкерлеріне авариялық хабарлау сигналы немесе диспетчермен байланысу үшін белгілі бір қызметкерге жеке шақыру, адамдар мен техниканың қозғалыс трассасы бойынша орнатылған есептеуіштерге жерасты радиобайланыс дабылының сапасы, тау-кен қазбалары учаскелерінде ток пен электр кернеуінің болуы бойынша деректерді алу», туралы жобалау тобының мамандары Андрей Кан, Бекзат Райымбеков, Жаслан Ысқақов, Бекмұрат Мұратұлы, Аян Сәденов, Уәлихан Наурызбаев және Алмат Смаилов айтып берді.
«67 шахтада «ТӨБЖЕ» пилоттық жобасын іске асыру «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС-де өндірістік персоналды жерасты радиобайланысының енгізілген технологияларына, персоналды орналастыру және көлік жүйесіне дәйекті бейімдеу қажеттілігі себебінен дамудың эволюциялық кезеңінде тұр. «Персоналды және көлікті позициялау» модуліне қосымша «67 шахтадағы ТӨБЖЕ жобасын іске асыру шеңберінде DMMS (Digital monitoring&Management System) жүйесі әзірленді және «электрондық наряд-тапсырма», «ТШЖ жұмысының мониторингі», «диспетчерлеу», «қауіпсіз жұмыс орны», «жұмыс тиімділігін бағалау», «оқиғалар» және «деректерді жинау және сақтау» модульдері қосылды. Жоғарыда аталған модульдер мен DMMS жүйесі Демингтің (жоспарлау-орындау-тексеру-әрекет ету) цикліне негізделген. «МРС-К» ЖШС және «Agtech» ЖШС жобалау тобы мен мердігерлік ұйымының мамандары үлкен жұмыс атқарды, онда автоматтандыру және цифрландыру жұмыстары жүргізілді:
- тау-кен жұмыстарын жүргізудің жоспар-кестесі;
- электрондық наряд-тапсырманы беру мен жабудың, жұмыс орнын бағалаудың, тау-кен-шахта жабдығын (бұдан әрі – ТШЖ) мобильді құрылғыларды қолдана отырып, тоқтап қалулар мен ауытқуларды фотофиксациялау мүмкіндігімен қабылдау мен берудің бизнес-процесі;
- бекітілген учаскелер бойынша учаскелер мен ТШЖ жұмысын қарау мүмкіндігімен негізгі технологиялық процестер (өндіру, жару, орау, бекіту, қауіпсіздендіру, үңгілеу) бойынша тау-кен жұмыстарын жүргізу динамикасының деректері;
- материалдық ағынның қозғалыс процесі: кендерден бастап, өндірілген кеннің сандық-сапалық көрсеткіштерін көрсете отырып, кеннің скипо-клеткалық көтерілуіне дейін;
- ТҚжЖ кестесі, фотофиксациямен орындалған іс-шаралардың нақты жай-күйін және электрондық күнтізбеде жоспарланған іс-шараны көрсете отырып, ҚжЕҚ бойынша мінез-құлық аудитін және бақылау-профилактикалық жұмыстарды жүргізу кестесі;
- негізгі технологиялық учаскелер бойынша жұмыс тиімділігінің негізгі көрсеткіштері;
- өндірістің тиімділігі мен еңбек тәртібін арттыру үшін назар аударуды және уақтылы жоюды қажет ететін шахтада болып жатқан түрлі оқиғалар
– Бүгінгі таңда цифрландыру уақыт талабы екенін атап өткім келеді. Мұндай өзгерістер әр компанияға әсер етеді, өйткені бәрі өзгереді, жақсарады, толықтырылады. Егер біз бұған қарсы болсақ, онда біз өркениетті әлемнің шаңын қауып қаламыз. Цифрлық технологиялар мен цифрлық трансформацияны енгізу арқасында бизнес-процестер, бизнес-модельдер және Компанияның корпоративтік мәдениеті жетілдірілуде. Осыған сүйене отырып, DMMS жүйесі өндірістік персоналдың талаптарын ескере отырып функционалды түрде толықтырылады және кеңейтіледі. Қазір «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС жобалық тобы мен цифрландыру қызметінің алдында электронды наряд-тапсырма беру кезінде электрондық-цифрлық қолтаңбаны енгізу міндеті тұр, бұл, сайып келгенде, қағаз тасығыштарды (табиғи ресурстарды) жұмыста пайдалануды қысқартуға мүмкіндік береді, ал бұл шағын болса да, бірінші кезекте климаттың өзгеруімен күресуге бағытталған ESG-стратегиясын іске асыру шеңберінде біздің тарапымыздан жасалған қадам болады, – деді жоба жетекшісі Рүстем Қанафин.
– Бірінші кезекте мен үшін жұмыскерлеріміздің қауіпсіздігі және төтенше тәуекелді жою маңызды, бұл – өндірістік қызметті тоқтатуға әкеп соғатын өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамалық талаптарды орындау. Жобалық топтың күш-жігерінің арқасында бұл тәуекел Шығыс Жезқазған кенішінің № 57 және «Анненск» шахталарында жойылды және персонал мен көлікті орналастыру жүйесі өнеркәсіптік пайдалануға енгізілгеннен кейін № 55 шахтада да жою жоспарлануда. Қазір персоналды және көлікті орналастыру жүйесі № 57 және «Анненск» шахтасы диспетчерлерінің күнделікті жұмысында қолданылады, онда жақында екі қызметкердің шахтадан кеш шығу оқиғасы талқыланды. Осы оқиғаны – персоналды және көлікті позитивтендіру жүйесі арқылы талқылауды ескере отырып, біздің кеншілерімізге өздерін енді әлдеқайда қауіпсіз сезінулеріне болатынын айтқым келеді, өйткені, ауысым аяқталғаннан кейін қызметкер сыртқа (жер бетіне) шықпаған жағдайда (оған әртүрлі себептер болуы мүмкін мысалы, денсаулықтың нашарлауы), диспетчер оның орналасқан жерін анықтай алады, бұл оны тез іздеп тауып, құтқаруды жеңілдетеді, – деді Шығыс Жезқазған кенішінің бас инженері Дархан Әбдіқасов.
– Күнделікті жұмыста, шұғыл жиын алдында мен «жұмыс тиімділігін бағалау» модулін қарастырамын, онда мен үшін учаске бастықтарынан бастап өздігінен жүретін техника операторларына дейінгі жоспарлы көрсеткіштердің орындалуы туралы ақпарат бар, сонымен қатар ауысым мен тәулік ішінде DMMS жүйесінде туындаған тоқтап қалулар мен оқиғаларды қарастырамын. Өз тарапымнан, DMMS жүйесін енгізудің және осы жүйені күнделікті жұмыста пайдаланудың арқасында «Батыс» кенішінің өндірістік персоналының цифрлық жетілуі артып келе жатқанын және шахта ресурстарын ұтымды пайдалану үшін сараптамалық есептермен DMMS жүйесінің функционалдығын кеңейту бойынша өндірістік персоналдың қосымша талаптары бар екенін атап өткім келеді, – деді «Батыс» кенішінің бас инженері Ерлан Оспанов.
– «67 шахтадағы ТӨБЖЕ» жобасының өнімі 2022 жылдың қараша айынан бастап пайдаланылады. Бүгінгі күні шахтаның № 67 өндірістік персоналы DMS жүйелерінің функционалдығына бейімделуде. Электрондық наряд-тапсырманы DMMS жүйесінде беру шамамен ±5 минутты алады, мұнда жұмыс орындарының, операциялардың, жұмысшылардың және жабық техниканың дайын шешімдері бар, ал журналда наряд-тапсырманы беру 30 минуттан асады, өйткені бұл ретте барлық деректерді толтыруға келеді. Сондай-ақ, басқа да телімдердің басшыларымен бірлесе DMMS жүйесінде «жұмыс тиімділігін бағалау» модулін қарастыраудамыз. Бұл модуль жоспар орындауда алда
келе жатқан еңбек озаттарын көруге мүмкіндік береді, ал бұл өз кезегінде ұжымда бәсекелестік ахуалын қалыптастырады – деді № 4 жақсы учаскенің бастығы Жасұлан Жалғасбаев және № 4 кен өндіру учаскесі басшысының орынбасары Руслан Сарбала.
– Агрессивті орта мен жерасты тау-кен қазбалары жағдайында «ПжКОЖК» және «67 шахтадағы ТӨБЖЕ» жобасының өнімдеріне қызмет көрсету, әрине, қиын. Бүгінгі күні «ПжКОЖК» жобасын іске асыру кезеңінде тау-кен қазбаларының бекітілген учаскелері бойынша радиосәулелендіруші кабель мен желілік жабдықтың сақталуы үшін ИТҚ-нің жауапкершілігі туралы бұйрық шығарылды. Осы іс-шаралардың және «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС басшылығының қолдауының арқасында вандализм жағдайлары барынша азайтылды. Күнделікті жұмыс барысында біз «online» режимінде жерасты радиобайланыс жүйесі желілік жабдықтарының жұмыс жадайы, персонал мен көліктің орналасуы, апаттық хабарлау көрініс табатын «Инфрақұрылым» және «Оқиғалар» модульдері мен кен орындарында орнатылған Wi-Fi нүктелерін пайдаланамыз. Солар арқылы желілік жабдықтардың істен шығу ықтималдылығы немесе кабельдің зақымдануы туралы хабарларды уақытылы алып отырамыз. Осы оқиғалар туындаған кезде мамандарды тиісті тау-кен телімдері бойынша сигналдың жұмыс істемеу немесе әлсіреу себептерін анықтау үшін жібереміз. Бұл радиосәулелендіргіш кабельдің зақымданған жері мен жарамсыз жабдықтардың орнын анықтау уақытын қысқартуға мүмкіндік береді, – деді «Батыс» кеніші № 67 шахтаның байланыс учаскесінің басшысы Әділхан Мұратұлы және Шығыс Жезқазған кенішінің байланыс учаскесінің басшысы Ғабиден Жүнісбек.
«Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС баспасөз қызметі.
